Je hypotheek is gebaseerd op je inkomen. Dit is een belangrijk gegeven, omdat er altijd situaties kunnen optreden die ervoor zorgen dat jij je maandelijkse lasten niet meer kunt dragen, tijdelijk of op lange termijn. Daarom zijn binnen de hypotheekakte altijd afspraken vastgelegd die bepalen wat er gebeurt als jij onverhoopt je financiële verplichtingen niet kunt nakomen. Dit kan komen door overlijden, arbeidsongeschiktheid of werkloosheid. In deze bijdrage gaan we in op overlijden.

Bij het afsluiten van een hypotheek brengt de geldverstrekker het onderwerp overlijden ter sprake. Niet leuk, maar wel belangrijk om te bespreken. Wat betekent het voor je geldzaken als je partner overlijdt, of jijzelf. Het is daarom van belang dat je nu al inschat hoe de achterblijvende partner zonder al te veel financiële zorgen verder kan leven. Mogelijk zijn er voldoende financiële middelen. Is dat niet het geval, dan kun je je verzekeren. Door het financiële risico tijdig af te dekken, voorkom je financiële problemen in een toch al moeilijke periode.

Wat betekent het voor je gezinsinkomen als jouw inkomen wegvalt of dat van je partner? Na overlijden kan het inkomen bestaan uit: inkomsten van de achterblijvende partner, nabestaandenpensioen, uitkeringen als gevolg van de Algemene Nabestaandenwet (ANW) en overige vrijvallende regelingen, denk hierbij aan kapitaalverzekeringen en lijfrentes.

Het is goed om voor jezelf op een rij te hebben hoe je er financieel voorstaat bij een overlijden. Vroeger wilden geldverstrekkers zekerheid hebben dat de hypotheek ook na een overlijden, kon worden doorbetaald. Zij stelden dan ook vaak een overlijdensrisicodekking voorwoningeigenaren verplicht. Al sinds enige jaren wordt een overlijdensrisicoverzekering niet meer verplicht gesteld. Dit betekent echter niet dat een dergelijke verzekering overbodig is geworden.Zo’n verzekering beschermt niet alleen de geldverstrekker, maar biedt jou als huiseigenaar ook extra zekerheid. Het kan dus verstandig zijn een dergelijke verzekering af te sluiten. De kosten van een overlijdensrisicoverzekering zijn bovendien laag, afhankelijk van je leeftijd en je gezondheid.

Soort overlijdensrisicoverzekering

Er zijn verschillende soorten overlijdensrisicoverzekeringen. Let daarom bij de keuze op de verschillende mogelijkheden. Vaak wordt onderscheid gemaakt tussen een gelijkblijvende en dalende verzekering. Bij een gelijkblijvende overlijdensrisicoverzekering keert de verzekeraar een vast bedrag uit bij overlijden voor een bepaalde einddatum. Een degelijke verzekering kan bijvoorbeeld handig zijn in combinatie met een aflossingsvrije hypotheek. Bij een dalende overlijdensrisicoverzekering daalt het verzekerde bedrag gedurende de looptijd van de verzekering. Deze verzekering wordt vaak gesloten in combinatie met een lineaire hypotheek of een annuïteitenhypotheek. Een annuïtair dalende overlijdensrisicoverzekering wordt verder vaak gesloten in combinatie met een levenhypotheek, (bank)spaarhypotheek of beleggingshypotheek.

Bij de meeste overlijdensrisicoverzekeringen is het verder zo geregeld dat wanneer je voor de einddatum de verzekering beëindigt, je de betaalde premies kwijt bent. Bij sommige verzekeringen ontvang je een deel van de betaalde premies plus rente terug en bij weer enkele andere verzekeraars ontvang je een premievrije aanspraak. Dit houdt in dat de verzekering nog enige tijd blijft doorlopen. Dit komt omdat je gedurende de eerste helft van de looptijd bij een gelijkblijvende premie de eerste jaren te veel premie betaalt en gedurende de tweede helft te weinig premie. Wanneer je gedurende de eerste helft de verzekering opzegt, heb je eigenlijk te veel premie voldaan. Deze ontvang je dan als ware terug in geld of via een premievrije aanspraak.

Uitkering belast?

Om te voorkomen dat bij de uitkering van de overlijdensrisicoverzekering belasting betaald moet worden, kun je de premie splitsen. Dit wordt premiesplitsing of kruislingse premiebetaling genoemd. Hieronder volgt een voorbeeld:

Er is een overlijdensrisicoverzekering op twee levens: partner A en partner B.
Stel de totale premie is 100 euro. De premie voor het overlijdensrisico van partner A is 60 euro.
De premie voor het overlijdensrisico van partner B is 40 euro. Op de polis is vermeld dat A het risicogedeelte van B van 40 euro betaalt en omgekeerd dat B het risicogedeelte van A van 60
euro betaalt. Let op: in werkelijkheid hoeft de premie niet daadwerkelijk door A respectievelijk B te worden voldaan. Het gaat erom dat het is aangetekend op de polis. Wie de premies uiteindelijk overmaakt naar de verzekeraar is niet van belang.

Op deze manier voorkom je dat jij of je partner erfbelasting (successierecht) moet betalen over het eventueel uitgekeerde verzekerde bedrag. Er is namelijk geen sprake van een erfenis. Immers, de premies zijn niet door de overledene maar door de nabestaande betaald. Premiesplitsing kan alleen toegepast worden door samenwonenden, geregistreerde partners met partnerschapsvoorwaarden en personen die op huwelijkse voorwaarden zijn getrouwd.

Let op: als je premiesplitsing toepast, moet dit wel blijken uit de huwelijkse voorwaarden, partnerschapsvoorwaarden of het samenlevingscontract. Als je in (beperkte) gemeenschap van goederen bent getrouwd dan is premiesplitsing geen alternatief om het betalen van erfbelasting (successierecht) te voorkomen, omdat in dit geval juridisch sprake is van één gemeenschappelijk vermogen. De premies worden dan altijd uit het gezamenlijke vermogen betaald.