Je kunt er al vroeg mee beginnen om je kind vertrouwd te maken met geld. Uit onderzoek blijkt dat kinderen die al jong hebben leren omgaan met geld, het later in hun volwassen leven financieel beter doen. Nu is het wel belangrijk om de financiële opvoeding van je kind te laten aansluiten bij zijn leefwereld en leeftijd. Tijdens de Week van het Geld (28 maart tot en met 1 april) wordt op school en in de media veel aandacht besteed aan hoe kinderen met geld kunnen omgaan. Zo is er bijvoorbeeld het dagelijkse geldjournaal.

Hoe jong begin je?

Dit verschilt per kind, maar zo rond de leeftijd van drie jaar kun je al voorzichtig over geld beginnen. Dan is het belangrijk om je kind al iets van de waarde van geld mee te geven. Je kind zal misschien allerlei spulletjes willen hebben in de speelgoedwinkel. Het besef van de waarde van geld begint dan al bij opmerkingen zoals, dat je iets niet zomaar kunt meenemen, maar dat je het moet kopen, dat je niet alles kan kopen, dat je soms niet genoeg geld hebt, dat soort eenvoudige dingen.

Het NIBUD (Nederlands Instituut voor Budget Onderzoek) heeft een handige ‘financiële opvoedwijzer’ online staan. Die begint bij de leeftijd van 6 jaar. Vanaf die leeftijd krijgen kinderen meestal hun eerste zakgeld. Dat begint zo rond de 1 euro per week. En dan is het belangrijk je kind daarin te begeleiden. Je zou kunnen vertellen wat je kind er mee mag doen en wat niet. Belangrijk is dat je kind spelenderwijs de waarde van geld leert kennen, maar ook dat je geld niet meteen hoeft uit te geven, dat je kunt sparen. Een klein spaardoel van een aantal weken is dan handig en overzichtelijk. Je kind zal rond deze leeftijd ook rekenonderwijs volgen, dat helpt verder bij het besef van waarde.

Tussen 6 en 12 jaar

In deze leeftijd zien we bijna overal dat zakgeld per week wordt gegeven. Het gaat een beetje omhoog van 1 euro naar 3 euro. Dat zijn geen grote stijgingen. Wat vooral wordt aangeraden door deskundigen is om je kind contant geld te geven, zodat het ‘gevoeld’ kan worden. Uitgeven is op die manier iets fysieks en controleerbaars. Het wordt anders als je kind naar de middelbare school gaat. Veel wordt op school betaald met een pinpas. Het is dan ook slim om een paar jaar ervóór te beginnen met een pinpas, bijvoorbeeld vanaf de leeftijd 10 jaar. Je kind leert dan omgaan met iets wat-ie niet kan zien. Het thema van de Week van het Geld is ‘van DOEKOE tot DIGI’, dus van contant geld naar digitaal geld. Die overgang maakt je kind dus aan het einde van de basisschool en begin van de middelbare school mee. Vertel je kind vooral van veilig pinnen, veilig met de pincode om te gaan en het risico van contactloos betalen.

De middelbare school

De mobiele telefoon is niet meer weg te denken. Maak hier goede afspraken over. Wordt het een abonnement of prepaid? Wie betaalt wat? Je kind zal niet de eerste zijn die zich laat verleiden tot de aanschaf van apps, om iets te kunnen kopen of om te gamen. En zal ook niet de eerste zijn die zich laat verleiden door online advertenties. In alles geldt: fouten maken mag, maar houd de schade wel beperkt. Hier kun je veel ellende voorkomen door samen met je kind naar de verschillende mogelijkheden te kijken en afspraken hierover te maken. De middelbare schooltijd is ook de periode dat je kind veel beter de zaken kan overzien: het is tijd om van het wekelijkse zakgeld naar een maandbedrag te gaan. Je kunt overwegen om apart kleedgeld te geven. Sommige ouders doen dat. En vergeet niet, dat je kind vanaf 13 jaar al wat uren mag gaan werken. Bewaak de goede balans tussen leven, werken en leren.

En dan…zelfstandig

Als je kind 18 jaar, is het zelfstandig. Hij of zij is zelf verantwoordelijk voor zijn geldzaken. Maar je kunt natuurlijk altijd helpen. Het zakgeld zal wellicht stoppen. De studiefinanciering doet zijn intrede en wellicht al een betaalde baan. Help je kind op weg in dat nieuwe financiële leven, door samen op regelmatige basis even te kijken naar zijn of haar financieel plan. Want dat is slim, net zoals je dat voor je zelf ook doet.